woensdag 9 november 2016

Divina Commedia: Louteringsberg - een inleiding

Dante ontsnapt uit de hel via een verborgen gang, een kronkelig pad in de rotsen naast een beekje. Aan het einde ziet hij een ronde opening. Eindelijk verschijnt de sterrenhemel weer aan hem. Hij belandt in een heel nieuwe wereld in dit tweede deel van zijn opus magnum: de Goddelijke komedie. Staat in het eerste deel vooral de zonde in relatie met de straf. In dit deel krijgt de boetedoening veel minder aandacht, maar draait het vooral om de loutering.

Catharsis

Het is verreweg het meest hoopvolle deel en benadrukt de catharsis: de reiniging van de ziel. Hoe kun je lering trekken uit je gedragingen uit het verleden? Kunnen de zielen in het eerste deel zich niet losmaken van hun zonden, in dit tweede deel krijgen de zielen de mogelijkheid om zichzelf van een andere kant te laten zien.

Het sluit beter aan bij de opvatting van de moderne mens: van je fouten kun je leren. Een kritische houding naar je eigen gedragingen en de pogingen om er iets positiefs mee te doen.

7 hoofdzonden

Ook hier volgt Dante weer een strakke indeling in de verschillende zondes. Hij begint met de nalatigen, opgedeeld in 4 groepen mensen (geëxcommuniceerden, op laatste moment bekeerden, gewelddadig omgekomenen en vorsten). Daarna komen er 7 omgangen waarbij de verteller zielen tegenkomt die gelouterd worden op 1 van de 7 hoofdzonden.

Omgang 1: Trots – Superbia
Omgang 2: Afgunst – Invidia
Omgang 3: Toorn – Ira
Omgang 4: Traagheid – Acedia
Omgang 5: Gierigheid – Avaritia
Omgang 6: Vraatzucht – Gula
Omgang 7: Wellust – Luxuria

Heel hard legt de verteller de scheidslijn tussen de verschillende zondes niet. Zo combineert Dante opnieuw de hebzuchtigen met de verspillers. Hij geeft de vraatzuchtigen daarnaast een eigen omgang. Hier borduurt hij voort op de succesvolle scene in het eerste deel in de hel, Canto 7.

Het beeld van de berg is overigens een prachtige allegorie. Het verwijst naar de klim om hogerop te komen. Het persoonlijk gevecht tegen de verleidingen en zondes waar je mee geconfronteerd wordt in het leven. Voor mij is het tweede deel het mooiste deel van Dantes meesterwerk Divina Commedia.

Ik neem je graag mee op deze mooie ontdekkingstocht door dit prachtige verhaal.

Lees de andere bijdragen van het Dante project

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Terugblik: Paradijs: Canto 22

Ik blikte omlaag door alle zeven sferen, en toen ik de aardbol zag heel in de diepte, zo klein en zo gering, glimlachte ik even. En loof ik ...