woensdag 2 maart 2016

De wellustigen: Divina Commedia: Hel: Canto 5

image

Dante belandt in de vijfde canto in de tweede hellekring. Hier zijn de wellustigen. Ze slingeren in een razende storm rond. Dat verbeeldt de hartstocht waardoor ze zich in het aardse leven meeslepen. Een mooie verbeelding van een straf die verwijst naar de zonde waarvoor ze gestraft worden. Dante weet in zijn Goddelijke komedie heel mooi de link te leggen tussen de zonde en de straf. De straf verwijst vaak naar de zonde, een ‘contrappasso’.

Gestrafte zielen

Terwijl ze in de orkaan worden meegesleurd, jammeren de gestrafte zielen luid. Dante vergelijkt ze met de klaagtonen van de kraanvogels als zij hoog in de lucht vliegen. De zielen worden meegesleurd door de wervelwinden en gillen het uit. Als de wervelwind bij de afgrond komt, is hun geschreeuw ondragelijk.

Vergilius geeft toelichting. Daar buitelen Semiramis, Helena en Cleopatra door de lucht. Schimmen die door de hartstocht uit het leven zijn genomen. Als Dante een stel ziet ronddollen roept hij ze naar zich toe. Hij wil meer van dit liefdespaar te weten komen. Zijn liefdevolle roep haalt ze uit de storm.

liefdesverhaal

Dan volgt een beroemd liefdesverhaal in Dantes Goddelijke komedie. Het is het tragische verhaal van Francesca dit Rimini uit Ravenna. Ze is uitgehuwelijkt aan Gianciotto Malastesta, maar wordt verliefd op zijn veel knappere broer Paulo. Ze worden allebei gedood door Gianciotto als hij het stel betrapt.

De min, die snel in ’t edel hart kan dringen,
Heeft hem voor ’t schoone lichaam dra bevangen,
Mij, ach! geroofd!…, ’t hoe blijft tot afschuw dwingen.

Min, die beminden dwingt tot Min-verlangen,
Greep mij voor hem zoo sterk met welbehagen,
Dat naar gij ziet, ik hem nog aan blijf hangen.

De liefde heeft tot een dood ons gedragen, (Canto V, vs 100-106, Bohl)

De liefde maakt je dwaas, de hartstocht, het verlangen. Francesca vertelt haar fatale liefdesgeschiedenis aan Dante. De liefde ontbrandt bij haar en haar minnaar na het lezen van Lancelot en de liefde. Het verhaal raakt Dante diep. Hij valt flauw, zoals vaker gebeurt als het hem teveel wordt. Daarmee bevat het vijfde canto een van de mooiste liefdesgeschiedenissen uit de literatuur.

Lees de andere bijdragen van het Dante project

Gedichten rond Canto 5

Lees meer op wolkenhemel.blogspot.nl

Literatuur
De hier gebruikte vertaling is van Bohl uit 1876-1884.
Er zijn vele vertalingen van Dantes meesterwerk in het Nederlands verschenen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Terugblik: Paradijs: Canto 22

Ik blikte omlaag door alle zeven sferen, en toen ik de aardbol zag heel in de diepte, zo klein en zo gering, glimlachte ik even. En loof ik ...