Beatrice: Divina Commedia: Louteringsberg: Canto 30b

De verdwijning van Vergilius en verschijning van Beatrice. Laat de lezer zien dat de verteller Dante nu helemaal op zichzelf is aangewezen. Hij kan niet meer terugvallen op het weten, de wijsheid waar Vergilius symbool voor staat. Hij moet zich overleveren aan de goddelijke wijsheid waar Beatrice voor staat.

De beeldentaal waarmee de verteller zich bedient, is een opeenstapeling van allemaal schoonheid. De mooiste bloemen komen voorbij en er klinkt een liefelijk engelengezang op.

Dante nadert het einde van de Louteringsberg. De beelden die hier aan de orde komen, zijn ook vaak de reden van critici om te vinden dat het einde van Dantes meesterwerk wel erg zoetsappig is. Je ruikt teveel bloemetjes en hoort teveel geliefkoosd engelengezang. Wat betreft literatuur en het steeds zoeken naar nieuwe, treffende vergelijkingen, zit in dit deel van de Louteringsberg vooral de uitdaging, maar ook de voorbereiding wat straks in het Paradijs zal langskomen.

Dan openbaart Beatrice zich te midden van de bloemenzee en muzikale pracht.

‘Ja, ik ben Beatrice. Kijk naar mij! Hoe durf je deze lusthof te betreden? Wie hier blijft is toch van zonden vrij? Snel richtte ik mijn ogen naar beneden Eerst naar het water, daarna naar de grond, Daar ze mijn spiegelbeeld uit schaamte meden. Ik was een knaap die voor zijn moeder stond, Van wie hij een berisping had gekregen, En die haar strenge liefde bitter vond. (vs 73 – 81; vert. Cialona en Verstegen)

De verteller heeft haar al heel lang niet meer gezien. Ze is 10 jaar voor het jaar waarin Dante zijn reis maakt door het hiernamaals, overleden. Ze symboliseert hier overduidelijk meer dan de liefde. Ze symboliseert hier zuiverheid en Gods aanwezigheid.

Beatrice openbaart zich aan Dante met de uitroep: wat doe je hier? De verteller kan niet veel meer dan zijn ogen neerslaan in de rivier de Lethe. Dante schaamt zich, terwijl het engelenkoor inzet met psalm 31. Een lied over het godsvertrouwen. Ze komen tot het 9e vers, met de woorden ‘mijn voeten’. Dat symboliseert de nederigheid waaraan Dante zich zal moeten onderwerpen.

Literatuur
De hier gebruikte vertaling is van Ike Cialona en Peter Verstegen uit 2000. Er zijn vele vertalingen van Dantes meesterwerk in het Nederlands verschenen.