dinsdag 24 januari 2023

Oordeel niet te snel: Paradijs: Canto 13


"Zij niemand in zijn oordeel ooit vermetel 
zoals de man, die 't koren op 'n akker
te schatten weet, voordat het rijp mag heten.

Want zag ik niet, hoe eerst in heel de winter
de dorenstruik niets droeg dan harde stekels
en later toch zijn kruin met rozen sierde?

Ook zag ik wel, hoe op het wijde water 
'n schip de ganse reis voorspoedig zeilde
en toch verging bij de ingang van de haven.

Laat "vrouwe Berte" en "heer Martien" nooit menen,
als ze een zien offren en 'n ander stelen,
dat ze ook in 't boek van Gods geheimen lezen:

want deez' kan opstaan en die ander vallen." (Kops, canto 13, 130-142)

Nog altijd in de sfeer van de zon raakt Dante opnieuw in gesprek met Thomas van Aquino. Het kost wel wat moeite, eerst krijgt Dante een complete lichtshow met allemaal ronddraaiende kransen die de verteller van de ene metafoor in de andere brengen. 

Klassieken

Een waar spel met klassieken, bijbelverhalen en helden uit de geschiedenis. Voor de verteller loopt dat allemaal door elkaar. Het geeft het plezier om dit boek te lezen.

Dante krijgt een boeiend relaas van deze Middeleeuwse filosoof. Na een filosofische gedachtenspinsel over de Idee en het licht, komt Thomas van Aquino tot de opmerking: oordeel niet te snel.

Zelfvertrouwen

Laat je niet te snel leiden door je zelfvertrouwen. Je kan er namelijk goed naast zitten. Het graan op de akker mag dan rijp lijken, je kan er ook te vroeg mee zijn en dan is het niet te gebruiken. Net als dat een struik in de winter zo dood als een pier lijkt, maar in de zomer rijkelijk overladen is met prachtige bloemen. En het schip is pas gearriveerd als het veilig en wel in de haven is. Hoe vaak gebeurt het niet dat met de haven in zicht een schip met man en muis vergaat?

Daarom kun je misschien denken dat iemand steelt. Het hoeft niet zo te zijn. Net als dat het lijkt dat iemand een offer brengt. Je weet niet altijd alles om een goed oordeel te kunnen geven. Zo kun je over de beslissingen die God neemt ook niet altijd oordelen.

vanuit de hoogte
werpt ook de zon schaduwen
verlicht bedriegen

Literatuur

De vertaling hierboven is van C. Kops uit 1930. Er zijn vele vertalingen van Dantes meesterwerk in het Nederlands verschenen. Ik varieer de citaten uit de vertalingen die ik bezit in boekvorm of digitaal.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Terugblik: Paradijs: Canto 22

Ik blikte omlaag door alle zeven sferen, en toen ik de aardbol zag heel in de diepte, zo klein en zo gering, glimlachte ik even. En loof ik ...